Камітэт ААН па правах чалавека прызнаў беларускі ўрад вінаватым у парушэнні правоў трох актывістаў незалежнага прафсаюза (Беларускага прафсаюза працаўнікоў радыёэлектроннай прамысловасці) - Тамары Зайцавай, Паўла Мрачко і Аляксандра Абрамовіча - на правядзенне мірных сходаў. Рашэнне было прынята 24 ліпеня 2024 г. у Жэневе і пацвярджае незаконнасць затрымання і буйных штрафаў, накладзеных на актывістаў яшчэ ў 2018 годзе.
Гісторыя пачалася ў Мінску ў 2018 годзе, калі праходзіў гучны судовы працэс над лідарамі прафсаюза РЭП Генадзем Фядынічам і Ігарам Комлікам. Пасля абвяшчэння прысуду група прафсаюзных актывістаў правяла стыхійны мітынг каля Дома правасуддзя, разгарнуўшы бел-чырвона-белыя сцягі і сцягі прафсаюза РЭП. Усяго праз 10 хвілін мітынг быў разагнаны АМАПам, 11 актывістаў затрымалі і змясцілі ў ізалятар. Пасля суд аштрафаваў іх на буйныя сумы.
Пасля вычарпання ўсіх унутраных прававых сродкаў у Беларусі, актывісты разам з прафсаюзным юрыстам Леанідам Судаленкам у 2019 годзе звярнуліся ў Камітэт ААН па правах чалавека. Нягледзячы на працягласць працэдуры, рашэнне ААН стала важнай перамогай: раней прафсаюзу ўжо ўдавалася дабівацца такіх рашэнняў па іншых справах, уключаючы выпадак з лідарам РЭП Генадзем Фядынічам.
- Мы бачым, што працэдура разгляду індывідуальных скаргаў у ААН дастаткова працяглая, тым не менш, да падзей 2020 года наш прафсаюз актыўна выкарыстоўваў гэты міжнародны інструмент для абароны правоў сваіх сяброў. У выніку, ёсць больш за дзясятак рашэнняў камітэта ААН аб парушэннях правоў прафсаюзнікаў на свабоду выказвання меркаванняў з выкарыстаннем мірных сходаў, - каментуе сітуацыю юрыст.
На думку юрыста, беларускі ўрад цяпер абавязаны забяспечыць кампенсацыю актывістам, у тым ліку вяртанне штрафаў і пакрыццё судовых выдаткаў, а таксама ўнесці змены ў нацыянальнае заканадаўства, каб падобныя парушэнні не паўтараліся ў будучыні. Акрамя таго, рашэнне ААН павінна быць шырока распаўсюджанае ўнутры краіны на афіцыйных мовах.
- Пасля сумна вядомых падзей 2020 года сітуацыя з правамі чалавека ў Беларусі сумная. Краіна скочваецца да горшых практыкаў былога савецкага мінулага. Разгромлены прафсаюзы, іх лідары і актывісты кінуты ў турмы. У 2023 годзе ўрад Беларусі заявіў на міжнародным узроўні адмову ад забеспячэння грамадзянскіх і палітычных правоў сваіх грамадзян. Тым не менш, з вяртаннем у краіну канстытуцыйнай законнасці ўсе прынятыя на міжнародным узроўні рашэнні будуць абавязкова выкананы, - лічыць Леанід Судаленка.
Read this text in eng or рус
Comments